ਪਿਸ਼ਾਬ ਮਾਰਗ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਭਾਗ ਦਾ ਕੈਂਸਰ (UTUC) - ਮਰੀਜ਼ ਗਾਈਡ

ਸਰਜਰੀ

UTUC ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸਰਜਰੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਮ ਵਿਕਲਪ ਹੈ। UTUC ਵਾਸਤੇ ਸਰਜਰੀ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ:

• ਰੇ ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ-ਨਾਲੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ (ਜਿਸ ਨੂੰ “ਨੈਫਰੋਯੂਰੇਟਰੈਕਟਮੀ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)। ਇਹ ਸਰਜਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉੱਚ-ਦਰਜੇ ਦੀਆਂ ਰਸੌਲੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਅਤੇ ਗੁਰਦੇ ਅਤੇ ਪਿਸ਼ਾਬ ਮਾਰਗ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਨਿਮਨ-ਦਰਜੇ ਦੀਆਂ ਰਸੌਲੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਸਰਜਨ ਦੀ ਵਿਚਾਰਸ਼ੀਲਤਾ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਸਰਜਰੀ ਨੂੰ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਂ ਵਧੇਰੇ ਵੱਡੇ ਚੀਰੇ ਲਗਾਕੇ (“ਖੁੱਲ੍ਹੀ” ਵਿਧੀ) ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਛੋਟੇ ਚੀਰਿਆਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਔਜ਼ਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਮਰਾ ਦਾਖਲ ਕਰਕੇ (“ਲੈਪਰੋਸਕੋਪਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ”) ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਪਰੋਸਕੋਪੀ ਵਾਲੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਸਰਜੀਕਲ ਰੋਬੋਟ (“ਰੋਬੋਟਿਕ”) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਜਰੀ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਹੀ ਗੁਰਦਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ, ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ ਗੁਰਦਾ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਇਆਲਿਸਸ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।
  ਇਸ ਸਰਜਰੀ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕ ਹੀ ਗੁਰਦਾ ਰਹਿ ਜਾਵੇਗਾ ਪਰ, ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਬਾਕੀ ਬਚਿਆ ਗੁਰਦਾ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਾਇਆਲਿਸਸ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ।
• ਸ਼ਾਬ-ਨਾਲੀ ਜਾਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਭਾਗ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ (ਜਿਸ ਨੂੰ “ਸੈਗਮੈਂਟਲ ਰੀਸੈਕਸ਼ਨ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)। ਚੋਣਵੇਂ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ, ਤੁਹਾਡਾ ਸਰਜਨ ਗੁਰਦੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਆਮ ਤੌਰ ’ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਗੁਰਦੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਰਸੌਲੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਸੀਮਤ ਜਾਂ ਨਿਮਨ ਦਰਜੇ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਰਸੌਲੀ ਹੇਠਲੀ ਪਿਸ਼ਾਬ-ਨਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਪ੍ਰਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਪਿਸ਼ਾਬ ਮਾਰਗ ਦਾ ਕੈਂਸਰਗ੍ਰਸਤ ਭਾਗ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਭਾਗ ਦਾ ਪੁਨਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
• ਯੂਰੇਟਰੋਸਕੋਪ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਲੇਜ਼ਰ ਦੁਆਰਾ ਰਸੌਲੀ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨਾ (ਇਸ ਨੂੰ “ਇੰਡੋਸਕੋਪਿਕ ਅਬਲੇਸ਼ਨ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ)। ਇਹ ਵਿਧੀ ਉਹਨਾਂ ਰਸੌਲੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਛੋਟੀਆਂ, ਗੈਰ-ਧਾਵਕ ਅਤੇ ਨਿਮਨ-ਦਰਜੇ ਦੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ

ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲਈ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ UTUC ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਾਸਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ:

• ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਧਾਵਕ UTUC ਵਾਸਤੇ ਨਸ ਵਿੱਚ (ਅੰਤਰਨਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ) ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਾਸਤੇ ਇਲਾਜ ਦੀ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ UTUC ਹੈ ਜੋ ਹੋਰ ਅੰਗਾਂ ਤੱਕ ਫੈਲ ਗਿਆ ਹੈ (“ਮੈਟਾਸਟੈਟਿਕ”)।
• ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਨੂੰ ਨਿਮਨ ਦਰਜੇ ਦੇ UTUC ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਂ ਸਰਜਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਲੈਡਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ-ਵਰਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕੈਥੀਟਰ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਦੇ, ਪਿਸ਼ਾਬ-ਨਾਲੀ ਜਾਂ ਬਲੈਡਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਸ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ ਨੂੰ ਕਈ ਸਾਰੇ ਅਣਚਾਹੇ ਅਸਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਦੇਖਭਾਲ ਟੀਮ ਇਲਾਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕੇ ਸਾਰੇ ਜੋਖ਼ਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਸਰਵੋਤਮ ਚੋਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੈਂਸਰ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇਗੀ।

ਮੈਟਾਸਟੈਟਿਕ UTUC ਦਾ ਇਲਾਜ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਰਕੇ ਉਹੀ ਇਲਾਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੈਟਾਸਟੈਟਿਕ ਬਲੈਡਰ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੀਮੋਥੈਰੇਪੀ, ਈਮਿਊਨੋਥੈਰੇਪੀ, ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਨਵੀਆਂ ਸੇਧਿਤ ਚਿਕਿਤਸਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਰੇਡੀਓਚਿਕਿਤਸਾ

ਰੇਡੀਓਚਿਕਿਤਸਾ ਦੀ UTUC ਵਾਸਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦੁਰਲੱਭ ਮੌਕਿਆਂ ’ਤੇ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੇਧਿਤ (“ਸਟੀਰੀਓਟੈਕਟਿਕ”) ਰੇਡੀਓਚਿਕਿਤਸਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ?

UTUC ਦੀ ਤਸ਼ਖੀਸ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਹਾਇਤਾ ਵਾਸਤੇ ਪੁੱਛੋ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੋ।

ਤੁਹਾਡੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ ’ਤੇ ਬਕਾਇਦਾ ਕਸਰਤ ਅਹਿਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਥਕਾਵਟ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਅਣਚਾਹੇ ਅਸਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਲਈ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਨਰੋਈ ਖੁਰਾਕ ਖਾਓ। ਅਲਕੋਹਲ ਵਾਲੇ ਡ੍ਰਿੰਕਾਂ, ਸੋਧੇ ਹੋਏ ਭੋਜਨਾਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਬਨਸਪਤੀ-ਆਧਾਰਿਤ ਭੋਜਨਾਂ ਦੀ ਖਪਤ ਵਧਾਓ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫਲ਼, ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲ਼ੀਦਾਰ ਬਨਸਪਤੀਆਂ (legumes) ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।